Het Sacramentskoor Breda
Het Sacramentskoor is opgericht in 1926 en stond toen onder leiding van André Vermeeren, in 1940 is hij opgevolgd door Louis Toebosch, onder Toebosch zong het koor op hoog niveau polyfone kerkmuziek van Palestrina, da Vittoria en andere meesters van de polyfonie. In 1965 werd Louis Toebosch opgevolgd door Walther Cantrijn, onder wie het koor ook Nederlandstalige kerkmuziek is gaan zingen. Eind 1996 heeft Walther Cantrijn de dirigeerstok overgegeven aan Henri de Graauw. Vanaf 1 januari 2020 staat het koor onder leiding van Ruben de Grauw.
Door de in Nederland redelijk unieke samenstelling van jongens en mannen (er zijn in Nederland niet zoveel jongenskoren meer) is het koor in de loop der jaren uitgegroeid van een gewoon parochiekoor tot een landelijk gezien uniek koor van hoog niveau. Jongens uit Breda en omgeving van 5 tot 14 jaar, die graag zingen, krijgen er een grondige theoretische maar vooral praktische zangopleiding. Het Jongenskoor van het Sacramentskoor Breda is alom bekend in Nederland en omstreken.
Deze intensieve zangopleiding gaat gepaard met frequente uitvoeringen: Het koor verleent muzikale medewerking aan religieuze diensten en evensongs, geeft zelfstandige concerten in het eigen gebouw of buitenshuis en werkt mee aan concerten van derden zoals de Matthäus Passion van Bach. Het koor verzorgt regelmatig diensten voor TV en maakt 2-jaarlijks een buitenlandse reis.
De reizen naar het buitenland zijn altijd een hoogtepunt. Zo was het koor in het verleden al te gast in Duitsland, Engeland, Italië, Frankrijk, Spanje, België, Tsjechië en Luxemburg.
In het koor zingen de jongens de sopraan en alt partij en de heren zingen de alt, tenor en bas partij. In 2020 is er aan het jongenskoor een meisjeskoor toegevoegd en is het koor ondergebracht onder de Kooracademie Breda, zodat ook meisjes kunnen deelnemen en al dan niet in combinatie met de jongens en/of mannen meewerken aan diverse uitvoeringen.
Het uitgebreide repertoire van het koor omvat koorwerken uit alle eeuwen:
van het Gregoriaanse eenstemmige repertoire naar de polyfonie van de 16e eeuw, van de barok naar de romantiek en de moderne muziek. De muziekliteratuur omvat muziek uit alle landen, maar vooral ook, en daar staat het koor om bekend, koormuziek uit Nederland.
Choralen van de Grote of O.L.V. Kerk Breda
Al in de veertiende eeuw was er een kapittel verbonden aan de Grote Kerk in Breda en al snel moet hieraan ook een school zijn toegevoegd. Uit de schaarse gegevens kunnen we opmaken dat de jongens die deze school bezochten net zoals in andere kapittelkerken deel uitmaakten van het koor van de kerk. We zien de jongens voor het eerst apart vermeld in 1537 door de kerkmeester van de Grote Kerk, die aantekent dat ‘Meester Jasper metten sanghers ende coralen’ hebben gezongen, maar we kunnen ervan uitgaan dat een belangrijke kerk zoals de toenmalige Onze-Lieve-Vrouwekerk al veel eerder een jongenskoor had; wellicht al vrij snel na de stichting van het kapittel in 1303, want de stichtingsakte vermeldt ook de oprichting van een school. In de zeventiende eeuw, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, kwam hieraan een einde, toen de laatste ons bekende dirigent/componist Herman Hollanders uit Breda moest vertrekken. We schrijven dan 1637. In 1993 werd in samenwerking met de Beheersstichting van de Grote Kerk een eeuwenoude traditie in ere hersteld en dragen wij bij gelegenheid deze titel.
Onder deze naam gaf het koor samen met St. John’s College Choir, Cambridge een concert in Dordrecht. In 1995 heeft het koor gezongen bij de begrafenis in de Grote Kerk van generaal Maczek, de Pool die Breda bevrijd heeft in 1945 en op 102 jarige leeftijd overleden is. In 1996 gaf het koor samen met het Winchester Cathedral Choir een concert in de Sacramentskerk te Breda. De Choralen zongen ook in april ’98 tijdens de feestelijk opening van de Grote Kerk (na de restauratie van 1996/97) in aanwezigheid van Koningin Beatrix, te welke gelegenheid de CD “Ave Maria” is uitgegeven.
Jongenskoor van het Sacramentskoor
De jongens van het Sacramentskoor Breda hebben een goede reputatie in Nederland. Ze hebben gezongen in bijvoorbeeld het Concertgebouw in Amsterdam, Muziekcentrum Vredenburgh in Utrecht, Muziekcentrum De Doelen in Rotterdam, De Beurs van Berlage in Amsterdam en hebben samengewerkt met het Concertgebouw Orkest, het Amsterdam Barok Orkest, het Radio Symfonie Orkest, het Nederlands Kamerkoor, de Nederlandse Bachvereniging, Ton Koopman, Riccardo Chailly, Bernard Haitink, etc…
Elk jaar werken ze mee met verschillende uitvoeringen van de Matthäus Passion van J.S. Bach, met Ton Koopman zongen ze de Matthäus Passion in Amsterdam, Utrecht, Naarden, Aardenburg, Cremona (Italië), Ambronnay, Parijs en Tourcoing (Frankrijk) en Barcelona (Spanje) en hebben ze de Matthäus Passion op CD opgenomen. Met Ton Koopman hebben ze ook zijn reconstructie van de Markus Passion van J.S. Bach op CD opgenomen en verschillende malen uitgevoerd.
In 1995 zongen ze de 8ste Symfonie van Mahler tijdens het Mahler-festival in Amsterdam, onder leiding van Ricardo Chailly, begin 2000 zongen ze deze symfonie in dezelfde samenstelling nogmaals en werkten ze mee aan de CD opname van dit stuk. Andere projecten waar ze aan meewerkten zijn het War Requiem van B. Britten, de Carmina Burana van C. Orff, het Te Deum van Berlioz en de 3de Symfonie van Mahler onder leiding van Bernard Haitink.
Om een hoge kwaliteit van zang te waarborgen repeteren de jongens diverse malen per week. Deze intensieve manier van muziek bedrijven, die in de regel niet als last wordt ervaren maar als een welkome afwisseling van de studie, werpt zijn vruchten af. Ook ontstaat hierdoor een geweldige groepsband die op zijn beurt weer nodig is om een goede zangprestatie te kunnen wegzetten. Het lidmaatschap aan het jongenskoor levert een schat aan ervaring en brede culturele vorming op.
Na de stembreuk stromen de jongens veelal door naar het herenkoor en belanden daarna door studie of baan in heel Nederland. Hun ervaring maakt dat ze overal welkom zijn en als professional of goede amateur actief blijven in de muziek.
Door de stembreuk van jongens is het jongenskoor aan constante vernieuwing onderhevig. Nieuwe jongens zijn daarom altijd van harte welkom in de vooropleiding, maar afhankelijk van leeftijd kunnen ze ook direct in het jongenskoor instromen.
De vrienden
Het Sacramentskoor Breda werd opgericht in 1926 en zong in hetzelfde jaar bij de wijding van de Sacramentskerk. Al heel vroeg in zijn geschiedenis verwierf het koor in Nederland en later ook daarbuiten grote bekendheid. Het Sacramentskoor heeft een unieke samenstelling van jongens en mannenstemmen, een combinatie die ook in de toekomst zal blijven. Met het openstellen van het lidmaatschap voor meisjes zal dat niet veranderen. Hun komst zal echter iets toevoegen doordat meerdere combinaties van koorsamenstellingen mogelijk worden. Voor nieuwe meisjes en jongens bestaat de mogelijkheid om deel te nemen aan initiatieven als “Kids meet Bach” en “Kids sing Carols” om zo kennis te maken met koor en muziek.
Wat beoogt de Stichting De Vrienden?
Instandhouding van dit unieke koor, haar traditionele koormuziek en de daarbij behorende opleiding (notenleer, ritme, solfège) van tientallen jongens. Zonder sponsoring wordt dit tegenwoordig steeds moeilijker. De Vrienden hebben zich in het verleden ingezet voor de bekostiging en ondersteuning voor o.a. koorbanken, sjaals, bladmuziek en Ceciliafeest.
Ook u kunt dit werk steunen door u aan te melden als Vriend(in) van het Sacramentskoor Breda. Al vanaf €15.00 per jaar bent u Vriend(in).
Uw bijdrage kunt u overmaken naar IBAN: NL74RABO0104638346, Stichting Vrienden van het Sacramentskoor o.v.v. uw adresgegevens.
Wat mag u als Vriend(in) van ons verwachten?
- Alle gelden komen ten goede ter ondersteuning en bevordering van het meisjes- en jongenskoor
- Vier maal per jaar ontvangt u het magazine “In en rond de Sacramentskerk Breda”
- Een toegangsbewijs voor het traditionele kerstconcert op tweede kerstdag verzorgd door het Sacramentskoor.
Meer informatie
Heeft u behoefte aan meer informatie? Neem dan contact op met Jeanne Weterings, e-mailadres j.weterings@planet.nl.